بررسی شواهد ژئومورفیک سیلاب درّه رودخانة سیروان به منظور برآورد حداکثر دبی در دوره های بازگشت مختلف

Authors

  • حسام ملکی دانشجوی دکتری ژئومورفولوژی، دانشگاه تبریز، ایران
  • محمدحسین رضائی مقدم استاد گروه ژئومورفولوژی، دانشگاه تبریز، ایران
  • محمدرضا نیکجو دانشیار گروه ژئومورفولوژی، دانشگاه تبریز، ایران
Abstract:

استفاده از مطالعات ژئومورفولوژی، باتوجّه به پیشرفت‌های اخیر در هیدرولوژی دیرینه سیلاب، به عنوان مکمّلی برای نگرش‌های هیدرولوژی متداول مورد نیاز است. رودخانة سیروان به عنوان یکی از شاخص‌ترین رودخانه‌های واقع در غرب کشور، سیلاب‌های زیادی در طول سال داردو با توجّه به شواهد ژئومورفولوژیک موجود در مسیر جریان رودخانه، سیلاب‌های بزرگ‌تری نیز در گذشته داشته است. هدف این پژوهش، برآورد حداکثر دبی در دوره‌های مختلف 2 تا 1000 ساله، بر اساس شواهد ژئومورفولوژیک موجود در مسیر رودخانه هست. با شناسایی شواهد سیلاب‌های دیرینه در 17 مقطع از درّه رودخانه، به صورت سایت‌های مجزا نقشه‌برداری شد و نقشه با مقیاس 1:1000 تهیه گردید تا بر اساس آن بالاترین سطح تراز آب تعین شود. از نرم‌افزار LAND، HEC-RAS و GIS جهت بازسازی چینه‌ها، ترسیم نقشه‌هاوتحلیل‌های هیدرولیکی بهره گرفته شد. نتایج نشان داد که حداکثر دبی سیلابی برای دورة 2 ساله،66/103 و برای دورة 1000 ساله 78/4785 مترمکعب بر ثانیه و تراز آب در دورة 2 ساله، 42/868 متر و برای دورة 1000 ساله 91/885 مترو تراز آب در حالت بحرانی برای دورة بازگشت 2 ساله،28/866 متر و برای دورة 1000 ساله 35/874 به دست آمد. حداکثر دبی لحظه‌ای رودخانه در سال‌های 1347 و 1352 با دبی 89/137 مترمکعب در ثانیه نشان داد که وقوع سیلاب‌های بزرگ دور از انتظار نیست. با استفاده از شاخص دیرینه تراز PSI، می‌توان سیلاب‌های بزرگ (حداکثر دبی) را در کانال رودخانه از طریق نرم­افزار HEC-RASو HEC-GEORAS برآورد و تشریح نمود. بهره‌گیری از شواهد ژئومورفولوژیک سیل، داده‌های بیشتری را برای داده‌های سیستماتیک در حوضةرودخانه‌های بدون ایستگاه‌های هیدرومتری فراهم کرده است و در نتیجه منجر به برنامه‌ریزی دقیق‌تر در طرّاحی سازه‌ها و پهنه‌های خطر سیلاب در حاشیة رودخانه می‌شود.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی شواهد ژئومورفیک سیلاب درّه رودخانه سیروان به منظور برآورد حداکثر دبی در دوره های بازگشت مختلف

استفاده از مطالعات ژئومورفولوژی، باتوجّه به پیشرفت های اخیر در هیدرولوژی دیرینه سیلاب، به عنوان مکمّلی برای نگرش های هیدرولوژی متداول مورد نیاز است. رودخانه سیروان به عنوان یکی از شاخص ترین رودخانه های واقع در غرب کشور، سیلاب های زیادی در طول سال داردو با توجّه به شواهد ژئومورفولوژیک موجود در مسیر جریان رودخانه، سیلاب های بزرگ تری نیز در گذشته داشته است. هدف این پژوهش، برآورد حداکثر دبی در دوره ها...

full text

برآورد دبی وتراز سیلاب ها ی گذشته ی رودخانه سیروان، با استفاده از شواهد ژئومورفولوژیکی و سیلابی

وقوع سیلاب های شدید یکی از مهم ترین مخاطرات هیدرو-ژئومورفیک حوضه آبریز رودخانه سیروان است. رودخانة سیروان به عنوان یکی از شاخص‌ترینرودخانه‌هایواقع در غربایران است. طی نیم قرن اخیر خصوصاً در بهاربه شدت سیلابی شده و بسیاری از کارشناسان محلی علت وقوع سیلاب های آن راتشدید ذوب برفها و بارش ها نسبت می دهند. برای بررسی بهتر موضوع داده های طولانی تر سیلاب مورد نیاز است که در این مقاله با استفاده از داده...

full text

مقایسة سه روش اصلی هوش مصنوعی در برآورد دبی سیلاب رودخانة یلفان

برآورد دبی اوج، یکی از موضوعات اساسی در مدیریت منابع آب و کنترل سیلاب، جایگاه ویژه‌ای در موفقیت طراحی سازه‌های آبی و کارایی اقدامات بیومکانیکی در حوضه‌های آبخیز دارد. در این پژوهش سعی شده است با مقایسة سه روش اصلی در هوش مصنوعی (مدل شبکة عصبی پرسپترون چند لایه، مدل الگوریتم ترکیبی شبکة عصبی با ژنتیک و مدل ترکیب خوشه‌بندی کاهشی و روش نورو فازی (ANFIS، بهترین روش پیش‌بینی دبی حداکثر رودخانة یلفان...

full text

برآورد دبی وتراز سیلاب ها ی گذشته ی رودخانه سیروان، با استفاده از شواهد ژئومورفولوژیکی و سیلابی

وقوع سیلاب های شدید یکی از مهم ترین مخاطرات هیدرو-ژئومورفیک حوضه آبریز رودخانه سیروان است. رودخانه سیروان به عنوان یکی از شاخص ترینرودخانه هایواقع در غربایران است. طی نیم قرن اخیر خصوصاً در بهاربه شدت سیلابی شده و بسیاری از کارشناسان محلی علت وقوع سیلاب های آن راتشدید ذوب برفها و بارش ها نسبت می دهند. برای بررسی بهتر موضوع داده های طولانی تر سیلاب مورد نیاز است که در این مقاله با استفاده از داده...

full text

برآورد مقدار سیلاب حداکثر به روشهای مشاهده‌ای ، کریگر و اس-سی-اس (مطالعة موردی: رودخانة قره‌سو در کرمانشاه)

برآورد مقدار سیلاب حداکثر حوزة آبریز، بخش مهمی از مطالعات هیدرولوژی در ساماندهی رودخانه است. در این ارتباط لازم است دبی پیک سیل و شکل هیدروگراف آن برای دوره‌های بازگشت مورد نظر مشخص باشد. انجام این کار مستلزم وجود آمار طولانی مدت و دستگاه لیمینگراف در محل مورد نظر است. در مطالعة حاضر با مقایسة آمار موجود در ایستگاههای آب‌سنجی و با استفاده از روشهای مشاهده‌ای،کریگر وSCS اقدام به برآورد میزان سیل...

full text

مقایسه روش‌های امتداد منحنی سنجه دبی به منظور برآورد دبی‌های متناظر با اشل‌های حداکثر

Direct measurement of discharge in rivers is time-consuming and costly, and sometimes, impossible under flood conditions because of the high speed of water, its transitory nature, and the existence of different floaters along the water. Therefore, the discharge-stage relation, known as Discharge Rating Curve is used. Moreover, to design hydraulic constructions, the maximum flood discharge and i...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 5  issue 16

pages  73- 88

publication date 2015-11-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023